De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) regelt een uitkering voor de periode na de wettelijke loondoorbetalingstermijn van 104 weken (de zogeheten wachttijd waarin de Wet Verbetering Poortwachter van toepassing is).
De eerste 2 jaar van de ziekte betaalt de werkgever het loon van de werknemer door. In die periode mag de werkgever de werknemer niet ontslaan. Dat verandert na 2 jaar. Dan houdt het ontslagverbod op. Ontslag mag dan onder bepaalde voorwaarden. Overigens blijft een werknemer in principe gewoon in dienst van de werkgever, tenzij actief tot ontslag besloten wordt.
Als er sprake is van onvoldoende of geen re-integratie kan de werknemer een WIA aanvraag doen. Deze aanvraag (een claim op de WIA pot) wordt beoordeeld.
RIV toets
Voorafgaand aan de beoordeling toetst UWV de re-integratie-inspanningen van de werkgever en werknemer zoals die zijn vastgelegd in het re-integratieverslag (RIV). Dit wordt de RIV-toets genoemd. Bij deze toets wordt vastgesteld of de werkgever en werknemer hun verplichtingen in het kader van de Wet Verbetering Poortwachter zijn nagekomen.
Als het re-integratieresultaat bevredigend is wordt ervan uitgegaan dat de werkgever voldoende re-integratie-inspanningen heeft geleverd en toetst UWV niet meer of alle voorschriften en processtappen zijn gevolgd.
Als het als het re-integratieresultaat niet bevredigend is, worden de re-integratie-inspanningen nader bekeken. Als er tekortkomingen worden vastgesteld legt UWV de werkgever een boete op in de vorm van het langer moeten doorbetalen van het salaris.
Werkgever en werknemer krijgen in die periode gelegenheid alsnog aan hun verplichtingen invulling te geven.
Claim beoordeling
Als de RIV toets gedaan is, wordt de claim beoordeeld. De WIA kent drie soorten arbeids(on)geschiktheid:
- Minder dan 35% arbeidsongeschikt.
- 35-80% WIA/WGA
- Minstens 35% maar minder dan 80% arbeidsongeschikt
- óf minstens 80% maar niet duurzaam arbeidsongeschikt (WGA)
- 80-100% WIA/WGA
- Minstens 80% én duurzaam arbeidsongeschikt (IVA)
De mate van arbeidsongeschiktheid wordt vastgesteld door UWV. Normaal gesproken vindt deze beoordeling plaats uiterlijk in week 92 na de ziekmelding. Een WIA-keuring bestaat uit twee delen:
Medische beoordeling door de verzekeringsarts van UWV.
Arbeidsdeskundige beoordeling: de arbeidsdeskundige van UWV bekijkt welke functies de werknemer nog kan verrichten op basis van de bevindingen van de verzekeringsarts.
WGA
WGA staat voor Werkhervattingsregeling Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten.
Mensen die meer dan 35% maar minder dan 80% arbeidsongeschikt zijn, komen in aanmerking voor een WGA-uitkering. Ditzelfde geldt voor mensen die volledig (meer dan 80%) arbeidsongeschikt zijn, maar bij wie nog verder herstel te verwachten is.
De WGA bestaat uit twee fasen:
Fase 1: de loongerelateerde uitkering
De hoogte en duur van de loongerelateerde uitkering zijn hetzelfde als bij de Werkloosheidswet: 75% van het oude loon in de eerste twee maanden. 70% in de en de maanden hierop volgend. Afhankelijk van het arbeidsverleden is de uitkeringsduur minimaal 3 en maximaal 38 maanden.
Voorwaarde is dat de werknemer in de 36 maanden voor zijn ziek worden, minimaal 26 weken heeft gewerkt (referte-eis). Anders komt hij direct in fase 2.
Fase 2: de loonaanvullingsuitkering óf de vervolguitkering
Iemand die niet voldoet aan de referte-eis of die de maximale termijn van de loongerelateerde uitkering heeft doorlopen en nog steeds ziek is, kan in aanmerking komen voor de loonaanvullingsuitkering. De hoogte van de loonaanvullingsuitkering bedraagt 70% van het verschil tussen het oude loon en de (resterende) verdiencapaciteit (de verdiencapaciteit is het loon dat iemand ondanks zijn arbeidsongeschiktheid nog zou kunnen verdienen).
Wie niet in aanmerking komt voor de loonaanvullingsuitkering, ontvangt een vervolguitkering. Dit is een percentage van het minimumloon.
In alle gevallen geldt dat het recht op WIA steeds ter beoordeling is van UWV en jaarlijks getoetst kan worden.
IVA
Mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt raken, krijgen een IVA-uitkering van 75% van het laatstverdiende loon (rekening houdend met maximum dagloon). IVA staat voor Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten. ‘Volledig’ betekent: meer dan 80%. ‘Duurzaam’ betekent: geen of slechts een geringe kans op herstel.
Alle regelingen met betrekking tot de Wet Verbetering Poortwachter en WIA staan beschreven in de Werkwijzer Poortwachter van UWV.